Τραχηλικές διογκώσεις λεμφαδενικές
Η πλειονότητα των διογκώσεων αφορά παθολογικές επεξεργασίες των τραχηλικών αδένων. Διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: φλεγμονώδεις και νεοπλασματικές.
- Οι φλεγμονώδεις διογκώσεις των τραχηλικών λεμφαδένων, οι λεμφαδενίτιδες, διακρίνονται σε μη ειδικές και ειδικές.
Οι μη ειδικές λεμφαδενίτιδες, συχνές στην παιδική ηλικία, συνοδεύουν κάθε οξεία φλεγμονή από μικρόβια ή ιούς της στοματικής κοιλότητας, του φάρυγγα και γενικά όλων των περιοχών της κεφαλής και του τραχήλου, των οποίων η λέμφος παροχετεύεται στους τραχηλικούς λεμφαδένες ( οξεία αμυγδαλίτιδα, αδενοειδίτιδα, φαρυγγίτιδα, περιαμυγδαλικό απόστημα, κτλ).
Η πιο ενδιαφέρουσα από αυτές είναι η λοιμώδης μονοπυρήνωση ή πυρετός του Pfeiffer, η οποια προκαλείται από ιό και εκδηλώνεται με οξεία αμυγδαλίτιδα, μεγάλη διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων, υψηλό πυρετό και διόγκωση του ήπατος και του σπλήνα.
Από τις ειδικές λεμφαδενίτιδες, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η τοξοπλάσμωση, η σαρκοείδωση, η φυματίωση, η νόσος εξ ονύχων γαλής και το AIDS.
- νεοπλασματικές : είναι από τις συχνότερες λεμφαδενικές διογκώσεις. Προέρχονται κατά κύριο λόγο από μεταστάσεις κακόηθων νεοπλασμάτων στους τραχηλικούς λεμφαδένες. Από αυτά το 85% βρίσκεται στην περιοχή της κεφαλής και του τραχηλου, το 9% απο μεταστάσεις από απομακρυσμένα όργανα, το 5% προλκειται για μεταστάεσεις αγνώστου πρωτοπαθούς εστίας και το 1% αφορά πρωτοπαθή νεοπλάσματα των λεμφαδένων.
Η ψηλάφηση των λεμφαδένων γίνεται εάν η διάμετρος τους υπερβεί το 1cm.
Η θεραπεία των λεμφαδενικών τραχηλικών μεταστάσεων των καρκινωμάτων συνίσταται στην πλήρη αφαίρεση των τραχηλικών λεμφαδένων μονόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα μαζί με την πρωτοπαθή εστία, ενώ ακολουθεί μετεγχειρητική ακτινοβολία. Η επέμβαση αυτή φέρεται με την ονομασία ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός του τραχήλου ή ριζική τραχηλική εκσκαφή ( ND).
Διογκώσεις τραχήλου εξωλεμφαδενικής προέλευσης
- συγγενείς (κύστεις και συρίγγια της πλάγιας και μέσης τραχηλικής χώρας, λεμφαγγείωμα ή κυστικό ύγρωμα, αιμαγγείωμα, δερμοειδείς κύστεις, κύστεις του θύμου αδένα, τερατώματα)
- επίκτητες (λαρυγγοκήλες, εκκολπώματα Zenker)
- νεοπλάσματα (χημειοδέκτωμα, νευρίνωμα ή σβάννωμα, λίπωμα, καλοήθεις και κακοήθεις νεοπλασίες των σιελογόνων αδένων και του θυρεοειδούς αδένα).