Καλλιμαγείρου Εύη MD, MSc

Χειρούργος - ΩτοΡινοΛαρυγγολόγος

Ίλιγγος

Ίλιγγος είναι η ψευδαίσθηση του ασθενούς ότι τα γύρω αντικείμενα περιστρέφονται ή κινούνται. Ο ίλιγγος που προκαλείται από βλάβη του στατικού οργάνου, λέγεται αιθουσαίος ή λαβυρινθικός ίλιγγος και περιλαμβάνει μία μεγάλη κλίμακα διαβαθμίσεων σε σχέση με τη μορφή, την ένταση και τη διάρκεια του.
Ο τυπικός αιθουσαίος ίλιγγος εκδηλώνεται κυρίως:

  • με τη μορφή του κλασσικού περιστροφικού ιλίγγου
  • ως αίσθημα αστάθειας ( ο ασθενής έχει την αίσθηση ότι κινείται το έδαφος κάτω από τα πόδια του, σαν μεθυσμένο)
  • ως αίσθημα πτώσης στο κενό ( ο ασθενής έχει την αίσθηση ότι χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια του, αυτό υποδηλώνει βλάβη των ωτολίθων)
  • με τη μορφή αισθήματος έλξης προς μία πλευρά ή πτώσης ή ώθησης του σώματος προς τα πρόσω, πίσω ή πλάγια.

Ο ίλιγγος επιδεινώνεται στο σκοτάδι λόγω απώλειας του οπτικού προσανατολισμού στο χώρο.
Φυσικά διαταραχές της ισορροπίας του σώματος, είτε με τις παραπάνω μορφές ή με με τη μορφή λυποθυμικών προσβολών, εμφανίζονται και σε άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως σε βλάβες του Κ.Ν.Σ., ψυχογενείς διαταραχές, διαταραχές της αιμάτωσης του εγκεφάλου, φαρμακευτικές δηλητηριάσεις, παθήσεις του στομάχου και της χολής. Μερικά άτομα καταλαμβάνονται από ίλιγγο, όταν βρίσκονται σε μεγάλο ύψος κυρίως λόγω αγωνίας και μεγάλης αβεβαιότητας που μπορεί να οδηγεί σε σοβαρές διαταραχές της ισορροπίας.
Ιδιαίτερες μορφές αιθουσαίου ιλίγγου αποτελούν ο ίλιγγος θέσεωςκαι αλλαγής θέσης ή μετάθεσης.
Ίλιγγος θέσης: εκδηλώνεται σε μία ορισμένη θέση του σώματος και της κεφαλής πχ. όταν είναι ξαπλωμένος στη δεξιά ή την αριστερή πλευρά ή σε ύπτια θέση και υποχωρεί όταν ο ασθενής αλλάξει θέση.
Ίλιγγος αλλαγής θέσης ( μετάθεσης): εκδηλώνεται κατά την απότομη αλλαγή της θέσης του σώματος ή της κεφαλής και διαρκεί μόνο κατά τη στιγμή της αλλαγής.
Της ίδιας μορφής είναι και ο καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος, που παρατηρείται σε βλάβη της περιοχής των ωτολίθων και του οπισθίου ημικύκλιου σωλήνα.
Ίλιγγος που εμφανίζεται κατά την απότομη ανόρθωση του σώματος από την ύπτια θέση είναι εκδήλωση κυκλοφοριακών διαταραχών.
Η χρονική ανάλυση του ιλίγγου παρέχει σημαντικές διαγνωστικές πληροφορίες. Ίλιγγος με τη μορφή προσβολών άλλοτε άλλης διάρκειας και σε ακανόνιστα χρονικά διαστήματα παρουσιάζεται στη νόσο του Meniere. Ίλιγγος που εισβάλλει αιφνίδια και στη συνέχεια εξασθενεί βαθμιαία, χαρακτηρίζει μία αιφνίδια βλάβη του λαβυρίνθου ( αιθουσαία νευρίτιδα, λαβυρινθίτιδα κτλ.), ενώ ίλιγγος που εισβάλλει βραδέως και με την πάροδο του χρόνου επιδεινώνεται, χαρακτηρίζει τους όγκους της γεφυροπαρεγκεφαλιδικής γωνίας.
Σε βλάβη του λαβυρίνθου είναι δυνατόν να παρατηρηθεί αυτόματος νυσταγμός, προκλητός νυσταγμός και νυσταγμός θέσης και μετάθεσης.
Νυσταγμός είναι οι ρυθμικές παλίνδρομες κινήσεις των βολβών των οφθαλμών, που χαρακτηρίζονται από μία βραδεία απόκλιση των οφθαλμών προς τη μία πλευρά ( βραδεία φάση) και μία ταχεία επαναφορά στην αρχική τους θέση ( ταχεία φάση). Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του νυσταγμού είναι η φορά, το επίπεδο, η ένταση των νυσταγμικών κινήσεων και το πεδίο στο οποίο λαμβάνει χώρα ο νυσταγμός.